Enzyme là chìa khóa để mở ra sức mạnh siêu việt của cà rốt

Ai cũng biết rằng cà rốt là một nguồn cung cấp beta-carotene dồi dào, là tiền chất của vitamin A. Tuy nhiên, để có được những lợi ích sức khỏe đầy đủ của loại rau này, các nhà nghiên cứu từ Đại học Illinois cho rằng bạn cần có một loại enzyme hoạt động.

Beta-caroten là hợp chất hoạt tính sinh học tạo cho cà rốt có màu cam. Theo nhóm nghiên cứu, các nghiên cứu trên người và chuột cho thấy việc chuyển đổi beta-carotene thành vitamin A làm giảm lượng cholesterol ‘xấu’ trong máu. Do đó, beta-carotene có thể giúp bảo vệ chống lại sự phát triển xơ vữa động mạch, dẫn đến sự tích tụ chất béo và cholesterol trong động mạch của chúng ta. Jaume Amengual, phó giáo sư về dinh dưỡng cá nhân tại Khoa Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng Con người tại Đại học Illinois, cho biết bệnh tim mạch xơ vữa động mạch là nguyên nhân chính gây tử vong trên toàn thế giới.

Amengual và các đồng nghiệp của ông đã thực hiện hai nghiên cứu để hiểu thêm về tác động của beta-carotene đối với sức khỏe tim mạch. Họ không chỉ xác nhận tầm quan trọng của nó mà còn xác định một bước quan trọng trong quy trình.

Beta-carotene chuyển đổi thành vitamin A với sự trợ giúp của một loại enzyme gọi là beta-carotene oxygenase 1 (BCO1). Một biến thể di truyền xác định xem bạn có phiên bản BCO1 hoạt động nhiều hơn hay ít hơn. Những người có enzym hoạt động kém hơn có thể cần các nguồn cung cấp vitamin A khác trong chế độ ăn uống của họ, ông Amengual cho biết.

Nghiên cứu đầu tiên được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng, đã phân tích các mẫu máu và DNA của 767 thanh niên khỏe mạnh trong độ tuổi 18-25. Đúng như dự đoán, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối tương quan giữa hoạt động BCO1 và mức cholesterol xấu.

“Những người có một biến thể di truyền liên quan đến việc làm cho enzyme BCO1 hoạt động mạnh hơn có lượng cholesterol trong máu thấp hơn. Đó là quan sát đầu tiên của chúng tôi”, Amengual lưu ý.

Để theo dõi những phát hiện này, Amengual và các đồng nghiệp của ông đã thực hiện một nghiên cứu thứ hai, được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu về Lipid, sử dụng chuột.

“Trong nghiên cứu trên người, chúng tôi thấy rằng cholesterol cao hơn ở những người không sản xuất nhiều vitamin A. Để biết liệu quan sát đó có ảnh hưởng về lâu dài hay không, chúng tôi sẽ phải đợi 70 năm để xem liệu họ có phát triển các bệnh tim mạch hay không. Trong cuộc sống thực, điều đó không thể làm được. Đó là lý do tại sao chúng tôi sử dụng động vật cho một số nghiên cứu nhất định để có thể đẩy nhanh quá trình.

“Những phát hiện chính của nghiên cứu chuột tái tạo những gì chúng tôi tìm thấy ở người. Chúng tôi thấy rằng khi chúng tôi cung cấp beta-carotene cho chuột, chúng có mức cholesterol thấp hơn. Những con chuột này phát triển các tổn thương hoặc mảng xơ vữa nhỏ hơn trong động mạch của chúng. Điều này có nghĩa là những con chuột được cho ăn beta-carotene được bảo vệ chống lại chứng xơ vữa động mạch nhiều hơn những con được cho ăn một chế độ ăn không có hợp chất hoạt tính sinh học này ”.

Trong nghiên cứu thứ hai, các nhà nghiên cứu cũng điều tra các con đường sinh hóa của các quá trình này, xác định vị trí xảy ra trong cơ thể.

“Chúng tôi thu hẹp nó xuống gan, là cơ quan chịu trách nhiệm sản xuất và bài tiết lipoprotein vào máu, bao gồm cả những lipoprotein được gọi là cholesterol xấu. Chúng tôi quan sát thấy rằng ở những con chuột có hàm lượng vitamin A cao, quá trình bài tiết lipid vào máu bị chậm lại”, Amengual giải thích.

Hiểu được cách thức enzym BCO1 liên quan đến cholesterol có ý nghĩa quan trọng. Thông thường, nồng độ beta-carotene cao trong máu có liên quan đến lợi ích sức khỏe, nhưng nó cũng có thể là dấu hiệu của một loại enzyme BCO1 kém hoạt động không chuyển hóa beta-carotene chúng ta ăn thành vitamin A.

Theo Amengual, có tới 50% dân số có biến thể enzym ít hoạt động hơn. Điều đó có nghĩa là cơ thể của họ sản xuất vitamin A từ nguồn thực vật như cà rốt chậm hơn, và họ có thể cần lấy chất dinh dưỡng này trực tiếp từ nguồn động vật như sữa hoặc pho mát chẳng hạn.